Δευτέρα 20 Μαΐου 2013

Χαρίζοντας ένα Βιβλίο, σώζουμε μία Βιβλιοθήκη;

του Βιβλιοθηκάριου


 H 36η γιορτή βιβλίου (στο Πεδίον του Άρεως, 24 Μαΐου-9 Ιουνίου 2013) μας καλεί πάλι να «χαρίσουμε ένα βιβλίο, σώζοντας μια βιβλιοθήκη». Οι επισκέπτες της έκθεσης μπορούν να αφήσουν στη γραμματεία ένα ή περισσότερα βιβλία από αυτά που έχουν διαβάσει, και ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλίου Αθηνών αναλαμβάνει να ενισχύσει με αυτά τη συλλογή μιας βιβλιοθήκης.

Από μόνη της αυτή η πρόταση φαίνεται μια πολύ καλή ιδέα, καλλιεργώντας μέσα στο γενικότερο κλίμα της Κρίσης την ανταλλακτική οικονομία, την αλληλεγγύη, τον εθελοντισμό και την κοινωνική προσφορά. Υπάρχει όμως μόνη αυτή η παράμετρος;

Το πρόβλημα το δημιουργεί μια μετοχή: «σώζοντας». Καλούμαστε λοιπόν να γίνουμε σωτήρες μιας βιβλιοθήκης. Μιας βιβλιοθήκης που δεν λέμε βέβαια από τι κινδυνεύει, ούτε γιατί κινδυνεύει. Μιας βιβλιοθήκης που θα σωθεί, αν τη σώσουμε.

Σε όλες αυτές τις δράσεις το πρόβλημα των βιβλιοθηκών στην Ελλάδα τίθεται ερασιτεχνικά και μονοσήμαντα. Σε τέτοιες καμπάνιες, διόλου ασήμαντες και κακές, αγνοείται το γεγονός ότι η ανάπτυξη της συλλογής μιας βιβλιοθήκης ούτε είναι το μόνο πρόβλημά της, ούτε γίνεται με μπακαλίστικες λογικές που προσθέτουν ποσότητα υλικού, αδιαφορώντας για το είδος και την ποιότητά του. Οι βιβλιοθήκες δεν είναι αποθήκες βιβλίων προς δανεισμό. Καλύπτουν συγκεκριμένες ανάγκες, ανάλογα με το κοινό που καλούνται να εξυπηρετήσουν. Αυτές τις ανάγκες αγνοεί η μαζική δωρεά βιβλίων.

Η υποχρηματοδότηση, η ανύπαρκτη στελέχωση με ειδικευμένο προσωπικό, η θεσμική μη κατοχύρωση πολλών βιβλιοθηκών, κυρίως δημοτικών, στην Ελλάδα είναι το βασικό πρόβλημα που δεν λύνεται εδώ και πολλά χρόνια. Θα πρέπει να ξέρουν οι δωρητές ότι είναι πολύ πιθανό να αυξήσουν τη συλλογή μιας βιβλιοθήκης που κατά πάσα πιθανότητα δεν θα την επεξεργαστεί βιβλιοθηκονομικά κανείς, που πιθανότατα αν υπάρχει κάποιος βιβλιοθηκονόμος δεν θα υπάρχει για πολύ καιρό γιατί είναι συμβασιούχος, ότι συχνά οι δήμαρχοι κλείνουν τις βιβλιοθήκες διαθέτοντας το προσωπικό τους σε άλλες «σημαντικότερες» υπηρεσίες. Θα πρέπει να ξέρουν πως δεν σώζουν μια βιβλιοθήκη, αλλά πως της δίνουν ένα φιλί – το αν αυτό θα είναι ζωτικό δεν εξαρτάται από αυτούς, αλλά από την κλινική κατάσταση του ασθενούς. Γι’ αυτή την τελευταία υπεύθυνο και υπόλογο είναι το κράτος, αυτό οφείλει να επενδύσει στις βιβλιοθήκες. Η κρατική ενίσχυση των βιβλιοθηκών είναι επένδυση με ανταποδοτικότητα, δεν είναι σπατάλη ή ξόδεμα για ένα τυχαίο κοινωνικό αγαθό, αυτό της ψυχαγωγίας και της πληροφόρησης.

Εν κατακλείδι, χαρίζοντας ένα βιβλίο, δεν σώζουμε μια βιβλιοθήκη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η δωρεά δεν έχει την αξία και τη σημασία της.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου