Οι καλές ειδήσεις για τις βιβλιοθήκες

Του Γιώργου Κατσαμάκη

Η καλή είδηση είναι ένα ενδιαφέρον πολιτικό, ψυχολογικό, επικοινωνιακό και κοινωνικό φαινόμενο της εποχής μας. Τα χρόνια αυτά της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής κρίσης είναι συχνά διατυπωμένη από το «κοινό» η ανάγκη κατανάλωσης καλών ειδήσεων, όπως επίσης και η καλλιέργεια της ανάγκης αυτής από τα ΜΜΕ και τους φορείς της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής εξουσίας που σπεύδουν να την «καλύψουν».

Η ανεύρεση, «δημιουργία» και διοχέτευση καλών ειδήσεων θεωρώ πως έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά συστημικής προπαγάνδας. Παραδείγματα αυτής της «ενημερωτικής» καταιγίδας θα βρει κανείς και στα τελευταία χρόνια πριν τη μνημονιακή εκτροπή της κρίσης. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του εθελοντισμού (ιδιαίτερα μετά τους ολυμπιακούς αγώνες του 2004), της «κοινωνίας των πολιτών» που πλαισιώνει τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, των Atenistas κ.ο.κ.

Δεν αμφισβητεί κανείς πως τα παραπάνω αποτελούν «γεγονότα», επικοινωνιακά αξιοποιήσιμες δηλαδή πληροφορίες, ωστόσο αυτό που επιχειρώ να πω είναι πως η αντιστοιχία τους στην ποσότητα των ειδήσεων είναι δυσανάλογα μεγάλη και πως η σπουδή με την οποία προβάλλονται από συγκεκριμένα κέντρα είναι σκανδαλωδώς επιμελημένη. Παράμετρος που έχει επηρεάσει την ένταση και την έκταση του φαινόμενου είναι και η αναπαραγωγική ευχέρεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και η δυνατότητα που αυτά παρέχουν στον καθένα να προβάλει ειδήσεις. Καθώς περνάει ο χρόνος και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αξιοποιούνται ολοένα και περισσότερο από εμπορικές δομές, στη διοχέτευση της είδησης παρεμβαίνει και ένας άλλοτε στοιχειώδης και άλλοτε «καλλιεργημένος» μαρκετινίστικος μηχανισμός. Το marketing είναι σαφώς αγκαλιασμένο με την καλή είδηση, αυτήν υπηρετεί εκ γενετής.

Στο χώρο των βιβλιοθηκών αυτά τα φαινόμενα έχουν ενταθεί τον τελευταίο καιρό. Είναι εντυπωσιακά μεγάλος ο αριθμός των άρθρων, των αφιερωμάτων και των συνεντεύξεων που σχετίζονται με την κατασκευή του νέου κτηρίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης από το Ίδρυμα Νιάρχου στο Φάληρο. Η επικοινωνιακή δύναμη του Ιδρύματος είναι βέβαια τεράστια (πόσο μάλλον που η παρουσία τους εξαπλώνεται με πυκνούς ρυθμούς στο σύνολο των κοινωνικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών δομών της πτωχευμένης Ελλάδας.). Πολλές ουσιαστικές παράμετροι  του σημαντικού αυτού γεγονότος αγνοούνται (ή υποκρύπτονται). Τα ρούχα της αλλάζει η Εθνική Βιβλιοθήκη, δεν αλλάζει δομή, μηχανισμό, δεν στελεχώνεται με το χρήσιμο προσωπικό, δεν ενισχύεται θεσμικά. Το γεγονός αυτό είναι γνωστό σε αυτούς που χειρίζονται επικοινωνιακά το θέμα και ήδη διαφαίνονται οι σχεδιασμοί τους ώστε να «καλυφθεί» το κενό. Ποτέ πάλι τόσες εφημερίδες, ιστοσελίδες, blog και περιοδικά δεν αγκάλιασαν μια βιβλιοθήκη με τέτοια… τρυφερότητα. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η επίμονη και με κάθε αφορμή επαναλαμβανόμενη προβολή του Νέου Κτηρίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης δεν εξυπηρετεί την ανάγκη της ενημέρωσης, αλλά επιχειρεί συν τοις άλλοις να δημιουργήσει πολιτικά χρήσιμες εστίες αισιοδοξίας. Παρόμοια ήταν η πολιτική αξιοποίηση των έργων που χρηματοδοτήθηκαν από τα ευρωπαϊκά προγράμματα τα προηγούμενα χρόνια. Σε επίπεδο πολιτικής αξιοποίησης το Ίδρυμα Νιάρχου σήμερα είναι τα ΕΣΠΑ των παρελθόντων ετών.

Ένα δεύτερο παράδειγμα της επικοινωνιακής χρήσης ζητημάτων σχετικών με τις βιβλιοθήκες είναι η «ειδησεογραφία» των δράσεων που πέρυσι και φέτος το καλοκαίρι αυτές εκτελούν στο πλαίσιο του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Future Library (το οποίο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Νιάρχου). Αρκεί να αναζητήσει κανείς στο twitter τις αναρτήσεις που αναφέρονται στις βιβλιοθήκες προκειμένου να δει πόσο πρόθυμα εκδοτικοί οίκοι, τοπικά και γενικά ειδησεογραφικά blog αναπαράγουν την είδηση των καλοκαιρινών δράσεων των δημόσιων βιβλιοθηκών. Δεν θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως αυτό είναι κακό, πόσο μάλλον που οι βιβλιοθήκες τώρα «ανακαλύπτονται» από τα ΜΜΕ και τις δομές επικοινωνίας και ενημέρωσης (όχι αποκλειστικά με δική τους ευθύνη). Η συγκυρία θα μπορούσε να πει κανείς πως είναι κρίσιμη, και οι «ειδήσεις» αυτές θα μπορούσαν να απαντούν με έργα στις εντεινόμενες φήμες για επικείμενο κλείσιμο πολλών από αυτές. Είναι όμως έτσι; Πόσοι από αυτούς που πρόθυμα αναπαράγουν τις ειδήσεις για τις καλοκαιρινές αυτές δράσεις έχουν ενημερώσει το «κοινό» τους για το κίνδυνο κλεισίματος των δημόσιων βιβλιοθηκών; Είναι το ενδιαφέρον τους αυτό που τους κάνει να γράφουν ειδήσεις για τις «πολύχρωμες βιβλιοθήκες», είναι η επικοινωνιακή ισχύς του χορηγού ή πολιτική χρήση των καλών ειδήσεων; Πόσο συναφής με την εμπορική λογική ενός εκδοτικού οίκου είναι η ανάρτηση μιας είδησης που αφορά στο κλείσιμο ενός πολιτιστικού οργανισμού;

Το σημείωμα αυτό επιχείρησε να καταγράψει μια επικοινωνιακή δυναμική που διαμορφώνεται αυτόν τον καιρό και στο πλαίσιο που το πετυχαίνει, διαμορφώνει με τη σειρά της μια αντίληψη στον κόσμο σχετικά με όσα γίνονται στη χώρα μας. Αυτό που επιχειρώ να πω είναι πως η χρήση των καλών ειδήσεων μόνο άδολη δεν είναι πολιτικά. Δεν αγνοώ την αναγκαιότητα της αισιοδοξίας, αλλά στέκομαι κριτικά στην προπαγανδιστική καλλιέργειά της από τα Μέσα.

That' s Life: Δέκα Μέρες, Δέκα Παραστάσεις με Συμμετοχή από Είκοσι Χώρες

''Ιστορίες της γης'' από ανθρώπους του κόσμου. Ρεαλισμός χωρίς φτιασιδώματα. 

Όταν οι άνθρωποι κοιτάζονται κατάματα μπορεί να πουν και αλήθειες.

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΟΜΑΔΑΣ VICE VERSA
Η θεατρική ομάδα Vice Versa έκανε πρεμιέρα το Σάββατο 22/6 με το έργο That’s
Life, που θα παιχτεί για 10 συνολικά παραστάσεις. Είναι η τρίτη δουλειά της ομάδας
μετά την Πεντηκοστή του Ντέιβιντ Έντγκαρ το καλοκαίρι του 2010 και τον Πλούτο
του Αριστοφάνη το καλοκαίρι του 2011.

Άνθρωποι από 20 μέχρι τώρα χώρες (Ελλάδα, Ουκρανία, Ρωσία, Κένυα,
Ζιμπάμπουε, Μολδαβία, Αλβανία, Συρία, Σρι Λάνκα, Πολωνία, Τσεχία, Γαλλία,
Ολλανδία, Ιράν, Ελβετία, Αφγανιστάν, Ουζμπεκιστάν, Νιγηρία, Παλαιστίνη,
Τυνησία), φοιτητές, εργαζόμενοι και άνεργοι, έχουν συνεργαστεί με τη Vice Versa,
φτιάχνοντας ένα μωσαϊκό εθνοτήτων και διαφορετικών γλωσσών.
Το That’s Life είναι μια σκηνική σύνθεση από προσωπικές μαρτυρίες
των μελών της ομάδας με θεματικούς άξονες τις κοινωνικές ανισότητες, τις
εργασιακές συγκρούσεις, τους φόβους και τις ενοχές, τα όνειρα και τις μνήμες, την
απογοήτευση και τη χαρά, τον έρωτα και τον θάνατο.

Η παράσταση That’s Life θα παίζεται από 22 έως 25 Ιουνίου και από 27
Ιουνίου έως 2 Ιουλίου σε ένα παλιό σπίτι στην Πλατεία Αυδή, στο Μεταξουργείο,
στην οδό Γιατράκου 2. Είναι θέση της ομάδας ότι το θέατρο πρέπει να είναι προσιτό
σε όλους, ανεξαρτήτως καταγωγής ή οικονομικής κατάστασης, γι’ αυτό και η
είσοδος είναι ελεύθερη. Η συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων στην παράσταση,
ερασιτεχνών και επαγγελματιών, είναι εθελοντική. Ώρα έναρξης 9:00 μ.μ.

Οι Συντελεστές

Παίζουν οι ηθοποιοί και οι ερασιτέχνες: Μπακάρ Χουσεΐν ΑλΜπακάρ, Ευαγγελία
Αραχωβίτη, Σοφία Διαλέτη, Γεράσιμος Ζαρκάδης, Χριστίνα Ζορμπά, Κυριακή
Καζελίδου, Άνια Λουκά, Γιάννης Νιάρρος, Βασίλης Παγανόπουλος, Σβιτλάνα
Παραμόνοβα, Λουίζα Πορφύρη, Ηλίας Κιάμα Τζογόνας και ο σκύλος Αντίν.

Μουσικοί: Ευαγγελία Αραχωβίτη, Γιούλη Παπαβασιλείου, Θανάσης Σπέλας

Επιμέλεια κειμένων: Κοραλία Σωτηριάδου, Δημήτρης Κοκκώνης

Σύνθεση κειμένων - Σκηνοθεσία: Αγγελική Γκιργκινούδη

Μουσική επιμέλεια: Ευαγγελία Αραχωβίτη, Βασίλης Παγανόπουλος

Επιμέλεια κοστουμιών: Κλαιρ Μπρέισγουελ

Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Ζορμπάς, Μιχάλης Τσικαλάκης

Σύμβουλοι: Κοραλία Σωτηριάδου, Νίκος Ζορμπάς

Βοηθός σκηνοθέτη: Κυριακή Καζελίδου

Φωτογραφίες: Tolis Kapllani

http://viceversatheater.gr/

Τηλέφωνο Κρατήσεων: 6975910720
Τηλέφωνα Επικοινωνίας:
Αγγελική Γκιργκινούδη 6936517211
Βασίλης Παγανόπουλος 6940772824

Ο λαός δεν μπορεί να αγνοηθεί

"[...] έχουμε ένα τεράστιο στοιχείο υπεροχής. Αποτελούμε την συμπαγή μάζα του λ α ο ύ!  Και ως γνωστό ο λαός δεν μπορεί να αγνοηθεί, να μπεί στο περιθώριο, ή να προσπεραστεί [...] Γιατί σώνει και καλά θέλουμε πολιτκούς κηδεμόνες για να εκφραστούμε; Ας θυμηθούμε τα λόγια του Διονύσιου Σολωμού απο τον Ύμνο στην Ελευθερια, "Πάντα η νίκη, εάν ενωθείτε, πάντα εσάς ακολουθεί". [...]

Η πολιτικός επιστήμονας Αρετή Γεωργοσοπούλου, απαντά στην έρευνα της Κρυσταλίας Πατούλη που ξεκίνησε να δημοσιεύεται από το 2010 στο tvxs.gr, διαμορφώνοντας ένα δημόσιο διάλογο με συμμετοχή πάνω από 150 σημαντικών προσώπων των γραμμάτων και των τεχνών, με βάση το ερώτημα "Ποιές αιτίες μας έφεραν ως εδώ και κυρίως τί πρέπει να κάνουμε;"

Ο αντιπρόεδρος της Iternational Herald Tribune, σε πρόσφατες δηλώσεις του αναφέρει ότι: "ο κόσμος απατάται αν πιστεύει ότι η κρίση στην Ελλάδα είναι μόνο οικονομική. Στον πυρήνα του προβλήματος υπάρχει και μία κοινωνική κρίση που έφερε με την σειρά της την οικονομική", αλλά και συνεχίζει κυνικά: "Η Ελλάδα και οι ‘Ελληνες έχουν χρόνιο πρόβλημα με τον εγωκεντρικό τρόπο σκέψης τους και τον βουλιμικό τρόπο ζωής τους, που συνδέεται με ιστορικές πολυπλοκότητες και την προβληματική δομή του κράτους μετά την απελευθέρωση της χώρας απο την Οθωμανική Αυτοκρατορία".

Ποιά είναι τα αίτια, λοιπόν; Τι συμβαίνει και γιατί; Κάποιος θα πρέπει μάλλον να δεί τα πράγματα μέσα απο το κοινωνικό, πολιτικό, ιστορικό, οικονομικό πρίσμα. Οπότε, είναι αναπόφευκτες και οι αναφορές στην Τουρκοκρατία, τον εμφύλιο, το παλάτι, τους Αμερικάνους, την χούντα. Και δικαίως.

Βιώνοντας την κρίση στο πετσί μας αυτή την στιγμή με απώλειες ανθρώπων, θέσεων εργασίας, βασικών και αναγκαίων περιουσιακών στοιχείων, ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ας ξεκινήσουμε απο το τί κάνουμε τώρα. Αυτό και μόνο θα μας εξασφαλίσει ενέργεια και εργαλεία σκέψης και δράσης προς αυτόν τον προσανατολισμό.

Φυσικά θα πρέπει να μελετηθούν, να αναλυθούν, να διδαχτούν οι αιτίες και τα συμπεράσματα σε όλους και κυρίως στους νέους για να μπορέσουμε να πούμε ποτέ πια ξανά. Η γνώση και η πληροφόρηση δημιουργεί στάσεις και συμπεριφορές ανάλογες.

Όλοι εμείς οι  "απ’ έξω" έχουμε σίγουρα μπροστά μας, απο την μια πλευρά, θηριώδη – σε όγκο, μορφή και περιεχόμενο σχήματα, όπως οι, τράπεζες, οι πολυεθνικές, η ομάδα G8, η Παγκόσμια Τράπεζα, το ΔΝΤ, ο Παγκόσμιο Οργανισμός Εμπορίου κ.α.

Απο την άλλη, πολιτικοί, κυβερνήσεις, Μαζικά Μέσα Ενημέρωσης. Όλα αυτά μαζί συγχρονισμένα ή όχι συντελούν στην άσκηση πίεσης πάνω μας και στον εκφοβισμό.

Εμείς όμως έχουμε ένα τεράστιο στοιχείο υπεροχής. Αποτελούμε την συμπαγή μάζα του λ α ο ύ!  Και ως γνωστό ο λαός δεν μπορεί να αγνοηθεί, να μπεί στο περιθώριο, ή να προσπεραστεί.

Ας θυμηθούμε ότι η δύναμη ενός λαού εξαρτάται μ ό ν ο απο το πόσο ενωμένος είναι. Έχουμε πολλά και απείρως σημαντικά που μας ενώνουν αυτή την στιγμή, και ευτυχώς παρατηρείται κάποια κοινωνική αφύπνιση. Όλο και δημιουργούνται σύλλογοι, ενώσεις, μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί – πέρα απο τους ήδη υπάρχοντες – που δ ε ν ελέγχονται από κόμματα.

Αν μη τι άλλο τώρα είναι αναγκαίο και επιτακτικό να συντονιστούμε μέσα απο αυτούς τους φορείς, να φωνάξουμε, να διαμαρτυρηθούμε, να διεκδικήσουμε. Δεν αρκεί να παρακολουθούμε τα συνδικάτα να κατεβαίνουν – και αυτά χωριστά (!). Με τους κατάλληλους χειρισμούς απο τα ΜΜΕ περνάει στον κόσμο ότι έχει να κάνει με συντεχνιακά θέματα που δεν μας αφορούν όλους.

Θα πρέπει ωστόσο αυτή την ύστατη στιγμή οι φορείς αυτοί να επαναπροσδιοριστούν. Ακόμα και οι τοπικοί σύλλογοι – εξωραϊστικοί,  πολιτιστικοί, αθλητικοί που στόχευαν μέχρι σήμερα στα καταστατικά τους την ποιοτική αναβάθμιση  της ζωής των μελών τους, δεν είναι δυνατόν να συνεχίζουν σαν να μην συμβαίνει τίποτα!

Κατανοώ πλήρως την αποφυγή της εμπλοκής τους σε πολιτικού χαρακτήρα αντιδράσεις. Tώρα όμως που δεν μιλάμε πια για την ποιότητα αλλά προτίστως για την εξασφάλιση της ίδιας της ζωής, θα παραμείνουν αδρανείς ή ακόμα χειρότερα θα καλυφτούν πίσω απο το "εμείς τι μπορούμε να κάνουμε".

Μόνο δειλία και υποκρισία υποδεικνύει μια τέτοια στάση. Ως γνωστό οι κατακτήσεις προυποθέτουν φαντασία, τόλμη και θάρρος. Ας εντάξουν στο καταστατικό τους δυναμικές διαμαρτυρίες, συγκεντρώσεις και πορείες, δηλαδή πολιτικές πράξεις.

Δεν μπορεί κάποιες συνασπισμένες δυνάμεις να μας αφανίζουν, να μας καταρρακώνουν οικονομικά, ηθικά και ψυχικά και μεις να περιοριζόμαστε σε σεμνά τελετουργικά ημερίδων, σεμιναρίων, ανακοινώσεων.

Δεν μπορεί να βλέπουμε να φεύγει ό,τι καλύτερο διαθέτει η χώρα στο ανθρώπινο δυναμικό της και μεις να συγκαλούμε διοικητικά συμβούλια! Τώρα θέλουμε δεν θέλουμε αποτελεί πια πολιτική πράξη η καθημερινή μας επιβίωση.

Πολιτική πράξη αποτελεί και η συσπείρωση μας να βοηθήσουμε τις αδύναμες ομάδες. Αντιδράσεις και διαμαρτυρίες μπορεί να ξεκινήσουν σε τοπικό επίπεδο με όλους τους φορείς που δεν ελέγχονται απο τα κόμματα. Γιατί σώνει και καλά θέλουμε πολιτκούς κηδεμόνες για να εκφραστούμε; Ας θυμηθούμε τα λόγια του Διονύσιου Σολωμού απο τον Ύμνο στην Ελευθερια, "Πάντα η νίκη, εάν ενωθείτε, πάντα εσάς ακολουθεί".

Πηγή

Συναφή Δημοσιεύματα

Λήθη, Λιθάρι, Χαρτί
Πώς δημιουργείται ένας αριστερός

Ενημέρωση και Δημοκρατία

 Οι εκδόσεις Μαΐστρος και η Κοινότητα Γραμμάτων και Τεχνών εκφράζουν την απόλυτη συμπαράστασή τους στον αγώνα των εργαζομένων της ΕΡΤ και του λαού για το δικαίωμα στην ενημέρωση και τη δημοκρατία.

 

 Η δημοσιογράφος της ΝΕΤ Χρύσα Ρουμελιώτη την ώρα που διαβάζει 

την ανακοίνωση συμπαράστασης στον κόσμο. 

Προαύλειο Ραδιομεγάρου, 13 Ιουνίου 2013.

Τζεμάλ Σουρεγιά (1931-1990), Επιλογή

του Τζεμάλ Σουρεγιά

(ανθολόγηση-μετάφραση: Δημήτρης Λαλούσης)

Onursuzunum

Daha nen olayım isterdin…
Onursuzunum senin…

Τι άλλο

Τι άλλο θα μπορούσα να έκανα για σένα;
Ιδού, σου έχω γίνει αναξιοπρεπής…

***

İntihar

Sen tam tabancayı
Şakağına dayamışsın;
Kapı açılıveriyor...
Ve üstündekileri
Bir bir fırlatıp atan
Bir leylak sesi...

Αυτοχειρία

Και εκεί που έχεις ακουμπήσει
στον κρόταφο το πιστόλι…
Ανοίγει με μιας η πόρτα…
Και να… η φωνή μιας πασχαλιάς…
Που αφαιρεί ένα προς ένα
Με πάθος, όλα όσα φοράς…

***

Sekizi on geçe vapuru

Sesinde ne var biliyor musun...
Bir bahçenin ortası var,
Mavi ipek kış çiçeği...
Sigara içmek için
Üst kata çıkıyorsun...
Sesinde ne var biliyor musun...
Uykusuz Türkçe var.
İşinden memnun değilsin,
Bu kenti sevmiyorsun...
Bir adam gazetesini katlar...
Sesinde ne var biliyor musun...
Eski öpüşler var,
Banyonun buzlu camı...
Birkaç gün görünmedin...
Okul şarkıları var...
Sesinde ne var biliyor musun...
Ev dağınıklığı var,
İkide bir elini başına götürüp
Rüzgarda dağılan yalnızlığını
Düzeltiyorsun...
Sesinde ne var biliyor musun...
Söyleyemediğin sözcükler var...
Küçücük şeyler belki,
Ama günün bu saatinde
Anıt gibi dururlar…
Sesinde ne var biliyor musun…
Söylenmemiş sözcükler var.

Το πλοίο των οχτώ και δέκα

Ξέρεις τι έχεις στην φωνή σου;
Το κέντρο ενός κήπου…
Άνθος χειμερινό, σε μεταξένιο μπλε.
Ανεβαίνεις στον επάνω όροφο,
Τσιγάρο για να κάνεις…
Ξέρεις τι έχεις στην φωνή σου;
Άϋπνη μιλιά…
Δυσαρεστημένη είσαι με την δουλειά σου,
Και δεν αγαπάς την πόλη ετούτη.
Αλλιώς, θα δίπλωνες την εφημερίδα…
Ξέρεις τι έχεις στην φωνή σου;
Φιλιά παλιά…
Το αδιάφανο τζάμι του μπάνιου.
Δεν φάνηκες για κάποιες μέρες…
Τραγούδια σχολικά έχει η φωνή σου…
Ξέρεις τι έχεις στην φωνή σου;
Την ακαταστασία του σπιτιού…
Και όλο και πιάνεις το κεφάλι σου,
Προσπαθείς να φτιάξεις την μοναξιά σου…
Που χαλάει στον άνεμο.
Ξέρεις τι έχεις στην φωνή σου;
Λέξεις που δεν μπόρεσες να πεις…
Μικρές και σύντομες ίσως,
Που όμως στέκουν σαν μνημεία,
Την ώρα αυτή.
Ξέρεις τι έχεις στην φωνή σου;
Πράγματα που δεν έχεις πει.

***

Bir gün

Bir gün seni bırakırım ya...
Tütünü bırakmak gibi bir şey olur bu.
Evet, gün geliyor, bıkıyorum senden...
Ama İstanbul'dan bıkmak gibi bir şey olur bu.

Κάποια μέρα

Ξέρεις, ίσως και να σε αφήσω κάποια μέρα…
Αλλά… θα ’ναι σαν να αφήνω το τσιγάρο.
Και ναι, είναι μέρες που σαν να σε βαριέμαι…
Αλλά… είν’ κάτι σαν να βαριέται κανείς την Πόλη.

Άφαντος ο Φαντομάς και Βίον Ανθόσπαρτον

της Εύης Βουλγαράκη και του Δημήτρη Πισίνα

Ταινίες φυλακών, σκληρές, αρρενωπές, συγκινούν βαθιά το κοινό και προκαλούν πάντα το ενδιαφέρον. Το ίδιο και τα σενάρια, συχνά μυθιστορήματα, ή μαρτυρίες και πρωτοπρόσωπες αφηγήσεις των ίδιων των δραστών ή τριτοπρόσωπες βιογραφίες διάσημων κακοποιών και άλλων που κατέληξαν σε μια ηλεκτρική καρέκλα, δίκαια ή άδικα, είναι κείμενα που εξάπτουν και διεγείρουν τη φαντασία. Έχοντας συνηθίσει σε τέτοια αμερικανικά κυρίως προϊόντα, και τη χολυγουντιανή εκδοχή τους όπως το Εξπρές του Μεσονυχτίου ή το Αλκατράζ, για να αναφέρω μόνο δύο περιώνυμες ταινίες, ξαφνιαζόμαστε ιδιαίτερα όταν πέφτει στα χέρια μας ένα τέτοιο βιβλίο Έλληνα συγγραφέα. Ιδίως αν έρχεται ως ένα οργανωμένο χειρόγραφο προς έκδοση.

Γράφει για να «σώσει την ψυχή του» σε μια πολύ ενδιαφέρουσα δημόσια εξομολόγηση που σπανίως κρύβει λόγια, ενώ συχνά φανερώνει και ονόματα. Η παραμύθα, το νταλαβέρι, η Τουρκία, η Ινδία, η Ολλανδία ως σταθμοί χρήσης και διακίνησης, η είσοδος στο χώρο της παρανομίας, ο βαρύς ήχος της χειροπέδας και ακολούθως οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι, οι δικαστές, οι ψυχίατροι, οι συγκρατούμενοι, οι επισκέτες, οι ρουφιάνοι, η μάνα, η κοινωνία… περνούν μέσα από τις σελίδες του με ξεχωριστή αμεσότητα και ζωντάνια. Και συνάμα οι σκέψεις που παίρνουν τη μορφή επινοήσεων, τεχνασμάτων, ψευδαισθήσεων, τύψεων και καμιά φορά μιας ιδιαίτερα κριτικής εγρήγορσης, δένουν την αφήγηση σε μια ιστορία με συνοχή και σκοπό. Όχι τόσο για τα βάσανα που πέρασε, όχι τόσο για το ενδιαφέρον του υποκόσμου και την έλξη που γεννά το κακό, όσο για τη δύναμη του ήρωα να μην καταβληθεί αλλά να χαράξει μια αυτόνομη δική του πορεία, το χειρόγραφο του Δημήτρη Ελεύθερου, μας συγκίνησε εξαρχής βαθύτατα.

Τον έχουν για πάντα σημαδέψει οι μεταλλικοί ήχοι και οι κραυγές της φυλακής, η οσμή, τα βασανιστήρια, η απελπισία και οι θάνατοι γύρω του. Ο ίδιος άγγιξε επανειλημμένα το κατώφλι του θανάτου. Στο βιβλίο του μιλάει ανοιχτά ­– και συχνά με ονόματα– για τον κόσμο της πρέζας, το σωφρονιστικό σύστημα, τις Δ.Φ. Κορυδαλλού, για φύλακες και ψυχιάτρους βασανιστές, για την υποκρισία της κοινωνίας.

Ο Δημήτρης Ελεύθερος γράφει με την τριπλή ιδιότητά του ως χρήστη (και εμπόρου) ναρκωτικών, ως βαρυποινίτη που πέρασε σχεδόν όλη την ενήλικη ζωή του στα περισσότερα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας, και ως ανθρώπου που αποφάσισε ν’ αλλάξει ζωή και μετά από τόσων χρόνων αλόγιστη χρήση ηρωίνης και κόκας είναι πια δέκα χρόνια «καθαρός».

Ο Δημήτρης είναι πια ελεύθερος! Ο Δημήτρης ξανακέρδισε την αληθινή του ταυτότητα. Έδειξε το πρόσωπό του, μοιράστηκε το όνομά του. Γίναμε φίλοι.

Μίλησε σε σχολεία και γνώρισε στα παιδιά, που τον λάτρεψαν μέσα σε λίγη ώρα, πολύ περισσότερα από όσα θα μπορούσαν να τους μεταφέρουν οι δάσκαλοί τους με τα λόγια τα πολλά.

Έχει κατακτήσει όχι μόνο την ελευθερία αισθημάτων και σκέψεων αλλά και την ελευθερία της ζωής.

Ο ίδιος έλεγε: "Έχω δικαίωμα στις σκέψεις μου, στα συναισθήματά μου, μπορώ να μιλάω πλέον με μένα, το μυαλό μου, την ψυχή μου· Εξάλλου, αυτό μόνο μου έχει απομείνει και δεν μπορεί να μου το στερήσει κανένας και τίποτα!"

Αυτά τα αισθήματα, αυτές τις σκέψεις έχει ανθρώπους να τα μοιραστεί. Και ειδικότερα έναν άνθρωπο, την εκλεκτή της καρδιάς του.

Ο Δημήτρης Ελεύθερος, ο Φαντομάς του Κολωνακίου, σήμερα παντρεύεται!

Θα είμαστε μαζί σας, Δημήτρη και Ξένια, στις χαρές σας. Τις θερμότερες ευχές μας, μαζί με όλης της κοινότητας του Μαΐστρου.

  Από την εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Δημήτρη Ελεύθερου. διακρίνονται ο αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος, ο ψυχίατρος Νίκος Πλυτάς, ο πρόεδρος των Σωφρωνιστικών Υπαλλήλων Αντώνης Αραβαντινός, η δημοσιογράφος Λίνα Παπαδάκη και ο συγγραφέας.

Οι «ελεύθερες» βιβλιοθήκες… και οι «σκλαβωμένες».

του Γιώργου Κατσαμάκη

Μια πρωτότυπη ιδέα κάνει εδώ και μήνες τη βόλτα της στα κοινωνικά και τα συμβατικά μέσα, υπηρετώντας με σπουδή τη χαζοζαρούμενη αναγκαιότητα για εκπομπή «καλών ειδήσεων». Εντάξει, πρωτότυπη δεν είναι η ιδέα, αφού εφαρμόζεται χρόνια στο εξωτερικό, αλλά ας πούμε πως είναι πρωτότυπη η εφαρμογή της στη χώρα μας. Μικρές, «ελεύθερες» βιβλιοθήκες στήνονται σε σημεία της πόλης βασισμένες στη λογική της ανταλλαγής βιβλίων. Ο καθένας μπορεί να πάρει ένα βιβλίο από αυτές και αν θέλει να αφήσει ένα άλλο. Δημιουργείται έτσι ένας σταθμός μετεπιβίβασης βιβλίων διαχειριζόμενος από τους όποιους ενδιαφερόμενους.

Η εφαρμογή λοιπόν προπαγανδίζεται στην Ελλάδα ως «εναλλακτική προσέγγιση στην παραδοσιακή έννοια της δημόσιας βιβλιοθήκης», ως «μικρές ελεύθερες βιβλιοθήκες» «δίχως συνδρομή ή χρηματικό αντίτιμο και με ελεύθερο ωράριο λειτουργίας». Αυτές οι «φωλιές» βιβλίων λοιπόν εμφανίζονται σχεδόν ως ισάξιες του «δάσους» των βιβλίων που υπάρχουν στις βιβλιοθήκες. Είναι όμως έτσι;

Παπαχαραλάμπειος-Δημόσια-Κεντρική-Βιβλιοθήκη-Ναυπάκτου

Ποια είναι η παραδοσιακή έννοια της δημόσιας βιβλιοθήκης- ποιος την ορίζει; Είναι οι δημόσιες βιβλιοθήκες στην Ελλάδα παραδοσιακές; Εμπλουτίζει τη δράση τους η εν λόγω προσέγγιση; Αφήνει ίχνος στη λειτουργία τους; Οφείλουμε να παραδεχτούμε πως κυρίως λόγω της υποχρηματοδότησης και της τρομακτικής υποστελέχωσης οι δημόσιες βιβλιοθήκες της χώρας αδυνατούν να επιτελέσουν δυναμικά το ρόλο τους. Τόσο όμως οι σπουδές, όσο και η δουλειά των βιβλιοθηκονόμων έχουν πετύχει τα τελευταία χρόνια κάτω από αυτές τις συνθήκες να δείξουν πως ο «παραδοσιακός ρόλος» των βιβλιοθηκών αλλάζει περιεχόμενο, χωρίς να αλλάζει στόχευση: η κάλυψη των πληροφοριακών, εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών αναγκών των τοπικών κοινωνιών είναι η αποστολή και το έργο τους. Πολλές είναι οι βιβλιοθήκες που τον υπηρετούν, με μέσα και εργαλεία σύγχρονα και κοινά εφαρμόσιμα στις χώρες της Δύσης. Χωρίς να έχουν λύσει τα δομικά τους προβλήματα οι βιβλιοθήκες στην Ελλάδα έχουν έντονο το αίσθημα της κοινωνικής αποστολής, την οποία και επιτελούν (σχεδόν μόνες τους).

Η τελευταία επισήμανση είναι αυτή που συγκρούεται με την αισθητική, το ήθος και την πολιτική λειτουργία των ευφάνταστων εθελοντικών δράσεων τύπου «μικρές ελεύθερες βιβλιοθήκες». Καταδικασμένες στην εκφυλιστική πορεία του εθελοντικού ερασιτεχνισμού οι εν λόγω δράσεις λειτουργούν κυρίως ως μιντιακά προϊόντα, ως σαμπουάν αισιοδοξίας. Κάποτε που το μπουκάλι αδειάζει, απλά το πετάμε. Χωρίς έστω κι έτσι να θέσαμε το ζητούμενο: τη θεσμική θωράκιση των βιβλιοθηκών, τη χρηματοδότησή τους, την πλήρη και σωστή λειτουργία τους, τη δυναμική τους παρέμβαση στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Μια ιδέα που προέρχεται από κοινωνίες με διαφορετικό παρελθόν στο θεσμό των βιβλιοθηκών, με διαφορετικά κοινωνικά χαρακτηριστικά, με διαφορετική οικονομική και πολιτική κατάσταση, μια ιδέα που εκεί συμπληρώνει, αλλά δεν αντικαθιστά τις βιβλιοθήκες, έρχεται εδώ να λειτουργήσει ως ανταγωνιστική μοντερνιστική πρακτική, χωρίς καν να ενδιαφέρεται να θέσει ερωτήματα για τις βιβλιοθήκες ως κοινωνικούς χώρους, για την κρατική υποχρέωση παροχής πολιτιστικών υπηρεσιών για τη θεσμοποιημένη καλλιέργεια της αναγνωστικής συμπεριφοράς.

Η Γνώση και η Συγχώρεση πάνε μαζί

"Η γνώση και η συγχώρεση πάνε μαζί. Η γνώση και η πρόοδος πάνε μαζί. Είναι καιρός να καταλάβουμε ότι οι ιδεολόγοι και οι σταμπαρισμένοι που κυνηγήθηκαν ανελέητα, απλά αποτέλεσαν το προκάλυμμα για να δράσει ανενόχλητος ο πολιτικός υπόκοσμος. Και ιδού τα αποτελέσματα!"

Μια εξαιρετικά επίκαιρη συνέντευξη της Αρετής Γεωργοσοπούλου Μακρέλ στο TVXS, στη δημοσιογράφο Κρυσταλία Πατούλη, με αφορμή το νέο της βιβλίο Λίθοι στη Λήθη: 

 

Η Συνέντευξη: Πώς δημιουργείται ένας αριστερός

 

Λίθοι στη Λήθη

 

Για το Βιβλίο

Εις την Πόλιν

του Βαγγέλη Ιντζίδη

Πώς θα μπορούσαν να χωρέσουν τα μπαχάρια της ανατολής σε ένα Μολ; Σε όλες τις πολιτείες της Ανατολικής Μεσογείου οι αγορές μας με τα μυρωδικά τους είναι ο χώρος από όπου διέρχονται άνθρωποι, αιώνες τώρα. Είναι ο χώρος όπου συναντώνται οι άνθρωποι. Είναι ο χώρος της ζωής. Ένας χώρος ανοιχτός στο αεράκι από το Βόσπορο ή τον Υμηττό ή από το Θερμαϊκό και τον Βαρδάρη. Υπάρχει ένας λόγος που οι άνθρωποι, εδώ στα μέρη της Ανατολής, θέλουν τις αγορές τους μέσα στην κίνηση της πόλης τους. ΄Ενας λόγος για την ελευθερία και ένας λόγος για τη μνήμη. Ο μπαγκλαβάς που πουλιέται σε ένα Μολ δεν είναι ο μπαγκλαβάς στο Κοντόκιοϊ, δεν είναι η βιτρίνα με τα ταουκ οκσού ίδια με τη βιτρίνα ενός Μολ. Στους δρόμους της πλατείας Ταξίμ,περνάει το τραμ. Εδώ μας σεργιάνισαν μιλώντας με τους αλλοτινούς καιρούς οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, οι Πολίτες. Ο χώρος είναι συνδεδεμένος με την ταυτότητα της μνήμης μας.

Και η ταυτότητα φτιάχνεται με μύθους. Ναι, όπως με μύθους φτιάχνεται και η επιθυμία μας. Και οι μύθοι είναι λέξεις, μουσικός ρυθμός, τρόπος να ερωτεύεσαι, τρόποι να λαχταράς. Οι μύθοι είναι μια γραμματική πολιτισμού. Είναι κι αυτό οι μύθοι. Αλλά οι μύθοι πλουτίζουν καθώς ερμηνεύονται διαρκώς από την προφορική παράδοση. Όπως στην εβραϊκή Τορά ή κάτω από ένα δέντρο στην Κένυα ή στις παραλλαγές των δημοτικών μας τραγουδιών ή στην έντεχνη ποιητική του αλεξανδρινού Καβάφη. Από εδώ, από τους μύθους και τους χώρους τους, το μερικό πλάθει το καθολικό, φτιάχνει μια ιδέα για την ολότητα. Στη Σαλονίκη έκρυψαν τη θέα προς τη θάλασσα από τους παράλληλους δρόμους, για να προστατεύσουν το χώρο της παραλίας, αλλά σκότωσαν τις ιδέες που είχαν οι άνθρωποι για τις διασταυρώσεις στην πόλη τους, στις γωνίες των κάθετων με τις παράλληλες οδούς της παραλιακής. Εις την Πόλιν τα μπαχάρια δεν θα μοσχοβολούν και οι μπαγκλαβάδες δεν θα αναζητούν τις ηδονές της γεύσης μέσα στη σύγχυση ενός Μολ. Θέλει το ραχάτι της η απόλαυση. Γι' αυτό δεν μας ενοχοποίησε μια ολιγαρχική πολιτική κάστα και οι εν Ελλάδι ακόλουθοί της; Όχι το ραχάτι αλλά τον τρόπο μας στην απόλαυση. Το συγκροτητικό χαρακτηριστικό κάθε υποκειμενικότητας και κάθε ψυχισμού. Την ικανότητα προς απόλαυση. Αυτό δεν ενοχοποιεί και η κυβέρνηση Ερντογάν με τα μέτρα λιτότητας και τις απαγορεύσεις εδώ και δύο χρόνια;

Μα και η γνωριμία με τις πόλεις θέλουν το αργό χάσιμο των περιπάτων, τη ρέμβη. Το κάθιδρο, συνωστισμένο σώμα της κατανάλωσης ήρθε από αλλού στα μέρη μας, εδώ στις πολιτείες μας, στην Ανατολική Μεσόγειο. Και οι μύθοι μας είναι το μερικό που διασκευάζει διαρκώς το καθολικό, την ολότητα. Και για να γίνει αυτό χρειάζεται ο χρόνος και ο χώρος, η ελευθερία να κινείσαι στην αγορά και να αναστοχάζεσαι, λέγοντας πάλι και πάλι τις ιστορίες που έζησες ή άκουσες. Τη διαύγαση μέσα από την επαναφήγηση. Οι μύθοι μπορούν έτσι να είναι η πρώτη ύλη μιας συνείδησης και μιας ταυτότητας και όχι μια σφραγίδα από μπετόν και γυαλί. Όσο περιορίζεται ο χώρος και ο χρόνος στις πόλεις μας οι μύθοι ασφυκτιούν και οι ταυτότητες υφίστανται τη γραφειοκρατική ασφυξία.

Σε κάθε πόλη, εδώ στα μέρη μας, ο διαφωτισμός δεν είναι μια ψυχική διαταραχή που φέρνει η σύγχυση ενός μεθοδολογικού ορθολογισμού αποκομμένου από τις βιοτικές ανάγκες των ανθρώπων και το πράττειν του πολίτη. Ο διαφωτισμός μας μπορεί να συναντηθεί με τις αξίες του μονάχα αν έχει χώρο και χρόνο για να σκεφτόμαστε ξανά και ξανά τους μύθους μας και να λογιάζουμε τι δεν θα θέλαμε να ξαναγίνει και τι πρέπει να κρατήσουμε. Αυτό λέμε ιστορία. Κι αυτή την επαναφήγηση θα έλεγε η Χάνα Άρεντ διαφυγή από τον ολοκληρωτισμό. Κι αυτή τη στάση του σώματος, πέρα από το κάθιδρο συνωστισμένο σώμα, θα έλεγε ο Νίτσε στοχασμό της χειραφέτησης.

Μα ο παππούς μου, ο Αχιλλέας, το έλεγε καλύτερα από όλους. Το ίδιο και ο πατέρας μου, ο Απόστολος. Μου είπαν: "για τον παράδεισο υπάρχουν δρόμοι πολλοί παιδάκι μου. Δεν είναι μόνον ένας."

(Αθήνα, 1 Μαΐου 2013)